Czym jest telemedycyna i jakie daje możliwości?

Telemedycyna to zdalne udzielanie świadczeń zdrowotnych. Usługa ta znacznie ułatwia i przyspiesza kontakt pomiędzy lekarzem a pacjentem. Co wchodzi w zakres telemedycyny?

Pojawienie się internetu stworzyło nowe możliwości komunikacji pomiędzy pacjentem a lekarzem, lekarzem a farmaceutą, lekarzem i lekarzem Telemedycyna to w wielkim skrócie medycyna na odległość, dzięki której można szybko i skutecznie udzielić porady czy zdiagnozować pacjenta bez konieczności osobistego kontaktu. Dzięki telemedycynie można również operować pacjenta, kontrolować jego stan zdrowia za pomocą różnych urządzeń monitorujących funkcje życiowe. Urządzenia te umożliwiają przesyłanie danych pomiarowych na odległość, nawet jeśli pacjent i lekarz znajdują się bardzo daleko od siebie.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określa telemedycynę jako „dostarczanie przez specjalistów usług medycznych, w przypadku, gdy dystans jest kluczowym czynnikiem, wykorzystując technologie komunikacyjne do wymiany istotnych informacji dla diagnozy, leczenia, profilaktyki, badań, konsultacji czy wiedzy medycznej w celu polepszenia zdrowia pacjenta”.

Przez wiele lat podstawową barierą rozwoju telemedycyny w Polsce był brak przepisów. Jednak w listopadzie 2019 r. nastąpiły istotne zmiany w tym zakresie, które umożliwiły realizację świadczeń zdrowotnych „na odległość”. W rozporządzeniu, które weszło w życie w tym okresie, określono zakres udzielania świadczeń zdrowotnych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych w podstawowych zakładach opieki zdrowotnej, później lekarze rodzinni zostali zobligowani do udzielania porad na odległość przez co najmniej dwie godziny tygodniowo. 

Decydujący wpływ na wzrost znaczenia telemedycyny, przede wszystkim teleporad (e-wizyt), miał wybuch pandemii COVID-19. W marcu 2020 roku NFZ dopuścił realizację wizyt z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych u pacjentów kontynuujących opiekę w danej poradni specjalistycznej.

Telemedycyna - jakie są jej zalety?

Telemedycyna daje pacjentowi możliwość zdalnej komunikacji z lekarzem znajdującym się w dowolnym miejscu, a bardziej zaawansowane rozwiązania umożliwiają wymianę w czasie rzeczywistym informacji o stanie zdrowia pacjenta lub innych danych medycznych. Dotyczy to między innymi zdjęć rentgenowskich, wyników badań, w tym USG, zapisów czynności serca, danych osłuchowych czy parametrów biochemicznych. 

Telemedycyna ułatwia dostęp do specjalistów, zwłaszcza osobom, które z racji miejsca zamieszkania mają utrudniony dostęp do lekarza w ogóle. Poza tym usprawnia pracę personelu medycznego i przyczynia się do skrócenia kolejek pacjentów oczekujących do placówek ochrony zdrowia na standardową wizytę.

Dzięki telemedycynie diagnozowanie niektórych chorób może być szybsze (np. chorób serca), szybsza może być również reakcja na zaostrzenie choroby. Dzięki tej usłudze poprawia się opieka nad pacjentami o ograniczonej mobilności, starszymi i niepełnosprawnymi.

Ten rodzaj porad medycznych doskonale sprawdził się również w czasie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2, stając się ważnym narzędziem w walce z tym patogenem. Dzięki teleporadom pacjenci mogli skonsultować się ze swoim lekarzem bez ryzyka zakażenia oraz bez reżimu sanitarnego. Jak wynika z danych resortu zdrowia w 2020 r. bywały okresy (w czasie kolejnych fali), że ponad 80 proc. konsultacji medycznych odbywało się właśnie w formie teleporady.

Warto wspomnieć, że korzystanie ze świadczeń zdrowotnych udzielanych na odległość jest po prostu wygodne i istotnie oszczędza czas pacjenta. 

Telemedycyna - jakie są jej rodzaje?

Telemedycyna jest bardzo pojemnym określeniem, pod którym kryje się wiele usług medycznych, m.in.:

1. Telekonsultacje to klasyczna konsultacja z lekarzem, który znajduje się w innym miejscu niż pacjent. Rozmowa taka jest prowadzona telefonicznie lub przy wykorzystaniu aplikacji do połączeń wideo. W ramach teleporady lekarz jest uprawniony do wystawienia niezbędnych dokumentów, takich jak e-recepta, e-zwolnienie, e-zlecenie czy e-skierowanie.
2. Teleopieka to zastosowanie różnych form opieki nad pacjentami w miejscu ich przebywania. Teleopieka może być przydatna w przygotowaniu chorych do zabiegów, to także kompleksowe usługi wspierające na przykład osoby starsze i przewlekle chore. Wśród usług teleopieki najbardziej rozpowszechnionym jest telemonitoring danych zdrowotnych.
3. Telediagnostyka to przesyłanie bezpośrednio wyników badań lub przetwarzanie ich  z aparatury medycznej. Telediagnostyka oferuje między innymi rozwiązania, które ułatwią i usprawnią opiekę nad pacjentami kardiologicznymi. Usługi EKG na telefon, czy telekardiologia umożliwiają monitorowanie parametrów pracy serca na odległość, przez telefon czy przez dodatkowe urządzenia.
4. Telerehabilitacja umożliwia monitorowanie i sterowanie procesu rehabilitacji w dowolnym miejscu, to zdalne wsparcie pacjentów w dochodzeniu do sprawności po urazach, wylewach, zawałach, a teraz również pocovidowych.
5. Telezabiegi to zdalne wykonywanie zabiegów przez roboty.

Telemedycyna - jakie są perspektywy?

Rozwój technologii informatycznych doprowadził do wielu zmian w służbie zdrowia z korzyścią dla pacjentów, a sama telemedycyna odgrywa coraz większą rolę w procesie  udzielania świadczeń zdrowotnych. 

Popyt na usługi medyczne, zwłaszcza telemedyczne, będzie rósł, co jest związane ze zjawiskiem starzenia się społeczeństwa. Osoby starsze znacznie częściej wymagają opieki medycznej z uwagi na nasilające się z wiekiem kłopoty zdrowotne.

Telemedycyna obecnie uzupełnia tradycyjną medycynę. Wykorzystywanie nowoczesnych technologii w procesie diagnozowania i leczenia pacjentów jest jej przyszłością.